Gönderen Konu: Kapitülasyonlar ve Osmanlı'ya Etkileri  (Okunma sayısı 6778 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı ufukberkay71

  • Yeni üye
  • *
  • İleti: 3
  • Karma-Rep-Kudo: 3
  • Cinsiyet: Erkek
  • eitasarim.com 'a Hoşgeldiniz!
Kapitülasyonlar ve Osmanlı'ya Etkileri
« : 11 Şubat 2018, 20:12:12 »
 Kapitülasyon, Sözlük anlamıyla; bir ülkenin, vatandaşlarının zararına olacak şekilde yabancılara verilen ayrıcalıklar. Osmanlı Devleti tarihi açısından ise; yabancılara verilen ekonomik, adli, idari vb. hak ve ayrıcalıklara kapitülasyon denir. Kapitülasyon kelimesi Latince caput'tan (baş) gelir ve baş eğmek, teslim anlaşması yapmak anlamlarını taşır.

Kapitülasyonlara örnek olarak:
Osmanlı kentlerinde örgütlenebilme hakkı,
Yabancıların kendi aralarındaki anlaşmazlıklarda konsolosluklara yargı yetkisi tanınması
Osmanlı topraklarında seyahat
Taşımacılık ve satış serbestliği
Osmanlı sularında gemi işletme hakkı verilebilir
(...)


Hristiyan birliği'nin oluşmasına engel olmak ve coğrafi keşiflerin ardından Akdeniz ticaretini geliştirmek isteyen Kanuni Sultan Süleyman liderliğindeki Osmanlı Devleti Fransızlara ayrıcalıklı haklar olarak bilinen kapitülasyon verilmiştir.

Osmanlı vatandaşları da Avrupa devletlerinde, bir Avrupalının Osmanlı ülkesindeki sahip olduğu haklara sahipti. Ancak Osmanlı ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanmaktaydı ve Avrupa ülkelerinde ticaret yapacak herhangi bir kesimi yoktu. Ayrıca Avrupalı devletler kendileri Osmanlı'ya mal ihraç ederken gümrük vergisi ödememelerine karşın, Osmanlı malları ithal edilirken gümrük vergisi alıyorlardı. Yani fiilen Osmanlı'ya bir avantaj getirmiyordu. II. Abdülhamid, kendi, Türk yanlısı panislamist politikaları diğer Müslüman ülkelerde yaymak amacıyla, Avrupa ülkelerinin sömürgelerinden Osmanlı'da eğitim almak için gelen müslümanlara Osmanlı pasaportu vermişti. Bu pasaportu taşıyan müslümanlar, kendi ülkelerinde kanuni dokunulmazlığa kavuşuyorlardı. Dokunulmazlıkları sayesinde panislamist ve Osmanlı yanlısı söylemlerini rahatça ifade edebiliyorlardı.

Fransa Kralı I. François 1525'de Cermen İmapartoru V. Carlos tarafından esir alınmış bunun üzerine Kralın annesi Kanuni'ye bir mektup yazarak yardım istemiştir. Bu sırada Mohaç Seferi'ne çıkacak olan Kanuni, bu yardımla Habsburglarla yakınlaşma sağlanabilir düşüncesiyle, yardım etmeyi kabul etmiştir. Fakat herşey Sultan Süleyman'ın planladığı gibi olmamış, Fransız dostluğu zamanla resmi bir kimlik kazanmıştır.

1535'te Fransızlarla Osmanlı Devleti arasında imzalanan antlaşmayla Fransızlara birtakım haklar verilmiştir. Kapitülasyonlar, bu dostluk antlaşmasının yarattığı yakınlaşma ortamında verilmiş olan haklardır. Buna göre; Fransız bayrağı taşıyan gemiler Osmanlı egemenliğinde bulunan bütün limanlarda serbestçe ticaret yapabileceklerdi. Diğer yabancı devletler gemilerini, Osmanlı egemenliğinde bulunan denizlerde ancak Fransız bayrağı altında ticaret yapabileceklerdi. Bu sayede Fransızlar kapitülasyonlar gereği Osmanlı denizlerinde serbestçe ticaret yapma özgürlüğüne kavuşmuştu. Ayrıca Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde yaşayan Katoliklere ibadet özgürlüğü verilmesi, Fransız konsoloslarına kendi vatandaşlarıyla ilgili sorunların çözümlenmesinde yargı yetkisi tanınması gibi hükümler, daha sonraki yıllarda İmparatorluğun zayıflamasıyla, devletin bağımsızlığını yok edecek kurallar haline getirilmiştir.

1569, 1581, 1597, 1614, 1673 ve 1740 yıllarında yeni kapitülasyonlar verilmiştir. 1740 kapitülasyonlarıyla, Fransa'ya tanınan haklar daha da genişletilmiş, diğer batılı ülkelere de aynı hakların tanınması kabul edilmiştir. 1740 kapitülasyonlarından sonra Osmanlı sınırları içerisindeki yabancı devletlere çok geniş ticaret yapma olanakları sağlanmış, hatta bu haklar sayesinde İstanbul'da yabancı postaneler açılmıştı.

Sevr Antlaşması'nın imzalanmasıyla kapitülasyonlardan yararlanma hakkı Yunanistan ve Ermenistan'a verilmiş, yabancı gemilere, Türk gemilerine tanınan bütün hakların tanınması kararlaştırılmıştır. 22 Mart 1922'deki Sakarya Zaferi'nden sonra Paris'te toplanan İtilaf Devletleri Dışişleri bakanları konferansında ise İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Türkiye ve kapitülasyonlardan yararlanan öbür devletlerin katılmasıyla kurulacak bir komisyonca kapitülasyon hükümlerinin gözden geçirilmesi konusunda karara varılmıştır. Kapitülasyonlar Lozan Barış Antlaşmasıyla yürürlükten kalkmıştır

eitasarim.com forum

Kapitülasyonlar ve Osmanlı'ya Etkileri
« : 11 Şubat 2018, 20:12:12 »

Çevrimdışı Egemen

  • Nervo
  • Full Member
  • ***
  • İleti: 39
  • Karma-Rep-Kudo: 64
  • Cinsiyet: Erkek
  • Never was and never will be
    • Dua Grubu
  • Şehir/city: Kırıkkale
Ynt: Kapitülasyonlar ve Osmanlı'ya Etkileri
« Yanıtla #1 : 26 Haziran 2018, 16:25:53 »
İlk kapitülasyon fatih zamanında venediğe verilmiştir. Fakat bu kapitülasyon değil de imtiyaz olarak geçer tam anlamıyla ilk kapitülasyon paragrafta da denildiği üzere Fransa'ya verilmiştir.
İmza atmayı bilmiyom da parmak bassam olur mu?

eitasarim.com forum

Ynt: Kapitülasyonlar ve Osmanlı'ya Etkileri
« Yanıtla #1 : 26 Haziran 2018, 16:25:53 »

Çevrimdışı <-ei->

  • Bilgi Paylaştıkça Çoğalır.
  • Administrator
  • *********
  • İleti: 290
  • Karma-Rep-Kudo: 204
  • Cinsiyet: Erkek
  • Eee Ne olacak şimdi!?
    • eitasarim.com tasarımda yeni adresiniz
  • Şehir/city: Ankara
Paylaşmak Güzeldir...

eitasarim.com forum

Ynt: Kapitülasyonlar ve Osmanlı'ya Etkileri
« Yanıtla #2 : 22 Aralık 2020, 15:58:21 »